MFB 541 modificatie: rumble filter verlaging en AD0163

[Rene_N]

Ik heb 2 modificaties uitgevoerd op de 541 met de AD0140 tweeter, te weten:
- tweeter vervangen door AD0163 T8 en tevens het filter aangepast
- rumble filter aangepast voor dieper laag

Het is mijn tweede artikel op dit forum, ik hoop niet dat een en ander ergens ook al is beschreven zoals mijn eerste posting over de FET Ik ben benieuw wat je van de modificaties vindt. Ik noem het bewust modificatie en geen verbetering, dat laatste is afhankelijk van ieders persoonlijke smaak. Ik moet eerlijk toegeven dat de verandering van de "nieuwe" tweeter minder spectaculair was dan verwacht, maar het klinkt niet verkeerd, ik denk iets beter dan de AD0140, maar ik heb het origineel niet meer om te vergelijken. Het extra laag is heel prettig, verbazingwekkend wat er uit het kastje komt. De uitstuurbaarheid wordt natuurlijk wel minder.

Als eerste de AD0163. Het verwisselen gaat eenvoudig, de gaten komen overeen met de AD0140 dus dat is zo gepiept. De tweeters verschillen qua geproduceerd geluid nogal van elkaar dus elektrische moet er wel wat veranderen.

541 met AD0163 bovenop de grote broer.

Als eerste de grafieken van de AD0140 en AD0163 T8 tweeter, de tweeter is glad gemonteerd in een stuk karton van 30x30cm. De tweeter is zonder filter op een meetversterker aangesloten. Microfoon is 17 cm verwijderd. Opvallend is het oplopende hoog van de AD0140 vanaf 7-8khz en de piek bij 1khz (dit laatste komt denk ik door de kleine magneet ). De AD0163T8 heeft een veel vlakker verloop, ook hier vlak gemonteerd. (ik had beter geen zwarte achtergrond kunnen gebruiken )

Beide grafieken gecombineerd toont het rendements verschil, de AD0163T8 is veel luider en heeft een veel vlakker verloop.
Licht geel is de AD0163
Donker geel, meer badkuip, is de AD0140

Wat moet er elektrisch gebeuren? Het volgende:
C500 verwijderen, deze 120pf zorgt samen met R569 dat het oplopende hoog van de AD0140 wordt gecompenseerd, met de AD0163 is dat niet meer nodig.
C498 verwijderen, hierdoor neemt de versterking boven 1,5kHz af en compenseert het rendements verschil. Maar niet helemaal...
In het schema, C500 en C498:

Verder, 1 ohm weerstand toevoegen in serie met C519 en C520, hierdoor is het niveau van de AD0163 helemaal gelijk aan de woofer. Ik heb deze weerstand aan de andere kant van C522 gezet, ik kon bij dat laatste geen verschil horen maar theoretisch is het beter. Je kunt het natuurlijk ook niet doen.
C520 vervangen door 1uF, dit geeft een wat vlakker verloop tussen 1 en 2kHz.

Ik ga verder in deel 2, kan geen foto's meer toevoegen

[Rene_N]

Deel 2:

Aanpassing 2:

Ik heb later na luisteren de 1 Ohm weggelaten, dus gewoon een stukje draad, klinkt net iets beter.


Op de print ziet het er als volgt uit:

Linksboven moet je een spoortje doorkrassen (links van de 3122113). De 1ohm weerstand monteren zoals hierboven of nog beter gewoon een draadje.
Op de print ook 2 extra condensatoren voor de rumble, daarover zo meer.

De 1uF.

Tot zover de AD0163..

[Rene_N]

De tweede modificatie, verlagen van het rumble filter. Deze aanpassing is ook vrij eenvoudig uit te voeren, te weten:
- toevoegen 56nf of 47nF parallel aan C497 of C497 vervangen voor 100nF
- toevoegen 15nf parallel aan C533 of C533 vervangen voor 33nF
- iets verhogen van de overal MFB feedback (heel strict: de potmeter moet iets verder worden gedraaid, de overall feedback is dan weer gelijk aan het origineel).

Je kunt natuurlijk ook lagere capaciteit waardes kiezen wat het effect verminderd.

In het schema:

Het afregelen heb ik gedaan met Arta, dit gaat met een nearfield opname van de woofer. De microfoon moet ongeveer een 1cm van de conus worden opgesteld.

Je krijgt dan dit:

Daarna met LF Box Diffraction de baffle step compenseren, oftewel van near-field naar far-field, rechthoekig 23x29cm invullen.

Wordt vervolgd..

[Rene_N]

Met de feedback potmeter in het midden moet je dit krijgen:

Beide boxen op deze manier precies gelijk maken.

De uiteindelijke frequentie grafiek en vervorming ziet er dan zo uit op 20cm afstand gemeten voor de tweeter (schaal is niet geijkt. Luidspreker staat op normale luistersterkte te spelen):

Je ziet nog een bultje bij 1.7kHz, dit is het opbreken van de woofer, dit geeft wat kleuring in het midden/stemmen. Zeg maar de typische 541 sound .

En als laatste een foto van de print:

MFB tegenkoppling staat bij beide ongeveer in het midden.
Ik heb alleen de elco's in het signaalpad vervangen, de anderen zijn gecontroleerd op ESR en lading. Een complete vervanging is natuurlijk nog beter .
Vergeet niet de eindtransistoren opnieuw aan te draaien.

Succes!

Groeten,

Rene

[Thomas]

Dat is een interessante aanpassing, René. Mooi gedaan! Zie ik nou op je tekening goed dat je de uitgangs elco gaat omzeilen voor de tweeter? Dat scheelt in het fasegedrag wel een stukje.

Het hoog van de 541 is een bekend struikelblok waar al heel wat mensen het hoofd over hebben gebroken. Je hebt er een aardig nette oplossing voor bedacht!

[Harry]

Dat is een bijzonder interessante modificatie, René! Specifiek het vervangen van de tweeter. In het verleden is dit al wel vaker geprobeerd, ik heb daar wel eens naar gezocht want zou mijn eigen 541's ook wel van een betere tweeter willen voorzien. Een werkelijk goed gelukte modificatie heb ik echter niet gevonden, en al helemaal niet met de perfecte uitleg plus de metingen die jij er bij geeft.

Ooit heb ik ook aan Philips specialist Hans Mons gevraagd waarom Philips niet zelf de 0163T monteerde toen deze beschikbaar werd, terwijl dit bij de 544 wel gebeurde. Zijn reactie vind je in dit topic viewtopic.php?f=2&t=5859

[David]

Ik heb gister en vandaag een setje 541's gereviseerd, en van deze modificaties voorzien.

Kan het iedereen aanraden!

Met origineel tweetertje

Met AD163 en laag aanpassing

Wat er bovendien mis ging met de originele tweeter, is een stevige resonantie. Het foampje was losgekomen...

Blegh

Ik blijf ontzettend onder de indruk van de kwaliteit van MFB's.... hoe dat 'spul van toen' mee gaat. En hoe goed het klinkt na een opfrisbeurtje... Hans, Piet, en anderen die hier een handje in hebben gehad, mega Chapeau! (alweer ja)

[Rene_N]

Kan het iedereen aanraden!

Leuk te lezen!

[sjonny]

goede middag,

heb diverse 541ers staan en wil dit ook gaan proberen.

mijn vraag is eigenlijk ik heb geen arta dus moet deze afregelen (mfb terugkoppeling).
Normaal is dit tussen de 110 a 120 mV,hoeveel mag het nu dan zijn 130mv?

john

[Rene_N]

Hallo John,

Ik zie je bericht nu pas, ik denk dat de afregeling hetzelfde blijft. Anders gewoon proberen en op gehoor bij regelen.

Ik heb verder na wat vergelijkings- luistersessies het volgende nog aan te raden (de box is anders te terughoudend):

Ik had gezegd om C498 te verwijderen, ik denk nu dat het beter is voor een C498 een 1nF (1000pF) condensator te plaatsen (was 3,3nF). Weerstand R567 moet veranderd worden van 33k naar 100k.

Groet,

Rene

[Guido Tent]

hallo allen,

omdat de 541 zo schattig is, en er al jaren een stel staat, ik geen tijd heb en al best deftig geluid om me heen heb, heb ik me toch voorgenomen om dat stel op te gaan knappen. Ik was begonnen met studie van het schema en zie wat bijzondere zaken, heel slim vooral. Kijk maar eens naar de Vbe multiplier om de ruststroom in te stellen daar zit een bijzonder weerstandje (R600).

Ik refereer naar dit schema http://docs.mfbfreaks.com/sm/Service_Manual_22RH541.pdf

Wat me snel opviel is dat de tweeter aankoppelt NA de serie elco C522 van de woofer. Omdat elco's niet ideaal zijn ben je ze liever kwijt. Nu zie ik in deze thread dat anderen dat ook al was opgevallen. Als de werkspanning van C519 resp. C520 voldoende is kan de tweeter met haar filter dus ook direct op het knooppunt R607/R608 aangekoppeld worden.

Goed, ik ga eerst eens zien of het spul nog werkt, dan elco's vervangen en alle keramiek uit de signaalweg vervangen door iets wat beter klinkt.

hartelijke groet,
-
Guido

[correltje]

Wat me snel opviel is dat de tweeter aankoppelt NA de serie elco C522 van de woofer. Omdat elco's niet ideaal zijn ben je ze liever kwijt. Nu zie ik in deze thread dat anderen dat ook al was opgevallen. Als de werkspanning van C519 resp. C520 voldoende is kan de tweeter met haar filter dus ook direct op het knooppunt R607/R608 aangekoppeld worden.

Die modificatie staat hier op het forum bekend als "Harryficatie" (zie de verklarende woordenlijst) omdat het een idee was van forumlid Harry.
De spanning op de filter condensator zal nooit boven de 60V komen en de meeste folie condensatoren kunnen dit met gemak aan.

[nijhuisr]

Ik heb een setje 0141 geplaatst, dat is een softdome met kleine magneet.

Ik heb hiervoor alleen de C500 verwijderd en dat is idd beter.

[nijhuisr]

AD041T8 gemeten op ca. 1meter.

[Lucasamerongen]

Ik snap niet helemaal waar de 1 ohm weerstand moet voor C519 en C520 kan iemand misschien een foto hiervan laten zien?